mua ha cho em: VĂN HÓA ĐỒNG NAI (THỜI ĐẠI ĐỒ SẮT) VÀ NHỮNG CUỘC ĐIỀN DÃ, KHAI QUẬT TRONG NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY

Đồng Nai vốn là một vùng đất phù sa cổ có từ lâu đời, cũng trên mảnh đất này các nhà khảo cổ học trong các mùa điền dã đã tìm thấy một loạt những dấu vết hoạt động của con người từ thời đại đá cũ. Văn hóa Đồng Nai là một thuật ngữ khoa học được dùng để chỉ một giai đoạn phát triển của thời đại kim khí ở Nam Bộ của Việt Nam mà cụ thể tập trung chủ yếu vào khu vực miền Đông Nam Bộ hiện nay. Với văn hóa Đông Sơn ở phía Bắc, văn hóa Sa Huỳnh ở khu vực duyên hải Trung Bộ và văn hóa Đồng Nai ở khu vực Đông Nam Bộ đã hình thành nên ba trung tâm văn hóa lớn trong thời đại kim khí ở nước ta. Văn hóa Đồng Nai là một giai đoạn của thời kỳ kim khí phát triển liên tục từ thời đại đồ đồng sang thời đại đồ sắt, niên đại của văn hóa Đồng Nai vào khoảng hơn 1000 năm trước công nguyên cho đến đầu công nguyên, thời đại đồ sắt trong văn hóa Đồng Nai có niên đại vào khoảng nửa sau thiên niên kỷ thứ nhất trước công nguyên.

Văn hóa Đồng Nai được phát hiện và nghiên cứu lần đầu tiên vào nửa sau thế kỷ XIX bởi các nhà nghiên cứu nước ngoài mà chủ yếu là các nhà khoa học người Pháp. Có thể dễ dàng điểm qua những tên tuổi khá nổi tiếng của các học giả nước ngoài gắn liền với việc nghiên cứu văn hóa Đồng Nai như : F.Caspar, A.Core, O.Grossin, L.Malleret, E.Saurin, H.Fontain ..v…v.. trong giai đoạn khởi đầu này, với những trang thiết bị, công cụ còn khá lạc hậu và số lượng nhà khoa học còn hạn chế tuy nhiên những học giả ngoại quốc này với niềm đam mê, nhiệt huyết đã vẽ nên những đường nét cơ bản của văn hóa Đồng Nai và phần nào cũng đã nghiên cứu được một số di tích quan trọng. Sau ngày đất nước thống nhất 30/04/1975 các nhà nghiên cứu khảo cổ học Việt Nam đã có những điều kiện nhất định để thực hiện nhiều hơn các cuộc khai quật khảo cổ và chính họ đã đưa lên mặt đất hàng vạn hiện vật cũng như giải mã những bí ẩn liên quan đến chúng góp phần làm sáng tỏ hơn nền văn hóa thời đại kim khí này. Có thể phân chia các di tích khảo cổ thuộc văn hóa Đồng Nai theo 3 phức hệ địa lý – văn hóa cổ như sau :

· Khu vực nằm ở độ cao 100è200 m so với mặt nước biển như các di tích : Cầu Sắt , Hàng Gòn , Đồi Phòng Không …v..v…

· Khu vực hạ lưu sông Đồng Nai với các di tích : Dốc Chùa , Bình Đa , Phước Tân , Gò Me và một số di tích phân bố ở Long An như : An Sơn , Rạch Núi

· Khu vực đồng bằng ven biển như : Giồng Phệt , Giồng Cá Vồ , Cái Vạn , Cái Lăng , Bưng Bạc , Bưng Thơm , Rạch Giừng , Lộc Giang

Thời đại đồ sắt trong văn hóa Đồng Nai có niên đại vào khoảng nửa sau thiên niên kỷ thứ I trước công nguyên, đó là một bước phát triển liên tục từ thời đại đồ đồng trước đó theo nhiều nhà nghiên cứu thì văn hóa Đồng Nai là cơ sở, là nguồn cội có tính bản địa góp phần hình thành và phát triển nên văn hóa Óc Eo nổi tiếng ở khu vực Nam Bộ Việt Nam, tuy nhiên vấn đề này đến nay vẫn cần phải nghiên cứu ở một mức độ chuyên khảo với những cuộc khai quật thực địa để góp phần chứng minh tính bản địa của nền văn hóa Óc Eo này. Trong khuôn khổ của bài viết này, người viết xin trình bày về những phát hiện mới trong thời đại đồ sắt thuộc văn hóa Đồng Nai từ năm 2005 đến nay. Bài viết này là sự tổng hợp lại một số tư liệu nhỏ, tản mác đã tìm được trong quá trình tìm kiếm tài liệu phục vụ việc nghiên cứu cho một đề tài lớn hơn, song thiết nghĩ để củng cố lại một cách có hệ thống những phát hiện mới về văn hóa Đồng nai nên người viết đã mạnh dạn tập hợp lại thành một bài viết nhỏ không nằm ngoài mục đích cung cấp thêm những thông tin cho bạn đọc. Từ năm 2005 đến nay đã có một số phát hiện mới về văn hóa Đồng Nai trong thời đại đồ sắt như sau :

Đầu tiên có thể kể đến là việc khai quật di tích Giồng Lớn (Long Sơn, Vũng Tàu) vào tháng 6/2005. Di Tích Giồng Lớn thuộc địa bàn xã Long Sơn từ năm 2002 đến 2005 Sở Văn Hóa Thông Tin (trực tiếp là bảo tàng tỉnh) đã phối hợp với Bảo Tàng Lịch Sử Việt Nam tiến hành nhiều cuộc điều tra thám sát tại đây. Những kết quả của quá trình thám sát đã cho thấy khu vực Giồng Lớn ẩn chứa nhiều tiềm năng về khảo cổ học đặc biệt là trong thời đại kim khí, có nhiều khả năng tương tự như khu di tích ven biển Cần Giờ (Giồng Phệt, Giồng Cá Vồ) được khai quật năm 1993. Trên cơ sở đó vào “Tháng 3-2003, được phép của Bộ VHTT, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã tiến hành khai quật di tích Giồng Lớn. Các nhà khảo cổ học đã mở 5 hố khai quật với tổng diện tích 350m2 nằm bên rìa giồng cát, giáp với khu cánh đồng muối và khu sinh thái ngập mặn ven biển. Tại 5 hố khai quật, ở độ sâu 0,8 - 1,4m, các nhà khảo cổ học phát hiện được 54 mộ cổ với 1.636 hiện vật là đồ tùy táng.”(1). Qua đợt khai quật này, với số lượng di vật khá phong phú đã thu hút được sự quan tâm, chú ý của rất nhiều những nhà nghiên cứu khảo cổ học trong cả nước. Tháng 6/2005 được sự cho phép của Bộ Văn Hóa thông tin theo quyết định số 5536/QĐ-BVHTT Bảo Tàng Tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã phối hợp với Bảo Tàng Lịch Sử Việt Nam để tiến hành khảo sát và khai quật di tích Giồng Lớn lần thứ II do Tiến Sỹ Vũ Quốc Hiền làm trưởng đoàn khai quật, quá trình khai quật kéo dài trong khoảng thời gian hơn hai tháng, đoàn đã thám sát khai quật gầm 300 mét vuông đã phát hiện được 26 cụm mộ có hai loại hình mộ táng đó là mộ nồi và mộ đất trong đó mộ đất chiếm ưu thế.

Các hiện vật tìm được ở Giồng Lớn trong đợt khai quật lần II bao gồm các mảnh gốm, đồ đá, đồ trang sức và một số đồng tiền Ngũ Thù thời Tây Hán cho phép khẳng định niên đại của di tích này là vào khoảng trên dưới 2000 năm cách ngày nay. Với một số lượng hiện vật lớn trong tổng cộng hai đợt khai quật là “2310 hiện vật” (2). Di tích khảo cổ học Giồng Lớn là một di tích có tầm quan trọng cần được quan tâm, nghiên cứu đầu tư cho quá trình hậu khai quật góp phần phát thảo nên hình ảnh văn hóa Đồng nai trong giai đoạn đồ sắt tại khu vực này. Di tích Giồng Lớn được các nhà nghiên cứu cho rằng là một di tích mộ táng với một mật độ không dày đặc (Khoảng 7m2/mộ) (1), nhưng đây là một di tích thuần mộ táng nếu như ở khu vực ven biển Cần Giờ với các di tích tiêu biểu như : Giồng Phệt, Giồng Cá Vồ được khai quật năm 1993 với sự xen lẫn giữa di tích cư trú và mộ táng thì đến di tích Giồng Lớn (Long Sơn-Vũng Tàu) chúng ta đã thấy có sự tiến bộ rõ rệt trong tư duy của người xưa khi đã tách biệt giữa khu cư trú và mộ táng. Đồ gốm trong tìm được trong di tích Giồng Lớn có nhiều điểm tương đồng với đồ gốm tìm được trong di tích Giồng Phệt, Giồng Cá Vồ ở khu vực Cần Giờ (TP Hồ Chí Minh) điều đó cho thấy có sự liên hệ mật thiết giữa những di tích này. Về mặt niên đại di tích, Giồng Cá Vồ vào khoảng 2500 cách ngày nay còn di tích Long Sơn vào khoảng trên dưới 2000 năm cách ngày này như vậy di tích Long Sơn có niên đại muộn hơn di tích Giồng Cá Vồ và có khoảng thời gian tồn tại trùng với thời gian hình thành nên nền văn hóa Óc Eo nổi tiếng, như vậy di tích Giồng Lớn (Vũng Tàu) có một vị trí quan trọng trong việc tìm hiểu, nghiên cứu văn hóa Óc Eo.

Trong sách : “Những Phát Hiện Mới Về Khảo Cổ Học Năm 2006” có đề cập đến những hiện vật đã được chỉnh lý của di tích gò Cây Quéo (Gò Cát) thuộc địa phận Quận 2 Tp. Hồ Chí Minh. Di tích gò cây Quéo còn có tên gọi khác là Gò Cát, di tích này đã được Bảo Tàng Lịch Sử Việt Nam phát hiện và đào thám sát từ năm 1990. Cuối năm 1992 di tích này bị phá hủy nghiêm trọng, tòan bộ giồng cát bị đào để lấy cát xây dựng làm xuất lộ các hiện vật khảo cổ sau đó các cán bộ thuộc trung tâm khoa học xã hội và nhân văn TP.Hồ Chí Minh đã đến đây thu thập hiện vật. Trong số những hiện vật khai quật được thì số lượng mảnh gốm chiếm ưu thế nhất. Trong những năm vừa qua, hiện vật sưu tập được tại gò Cây Gáo đã được sưu tầm và chỉnh lý lại mang đến cho chúng ta nhiều hiểu biết mới về di tích này. Trong số những hiện vật tại gò Cây Gáo đã được chỉnh lý thì “số lượng mảnh gốm tìm thấy nhiều nhất tuy nhiên số lượng mảnh gốm tìm thấy trong địa tầng không nhiều khoảng 300 mảnh”(3). Có hai loại đồ gốm là đồ gốm thô và đồ gốm mịn. Gốm thô có xương gốm chứa bã thực vật chiếm trên 60%, gốm mịn có xương gốm đỏ nâu pha cát và vỏ nhuyễn thể giã nhỏ. Về mặt hoa văn : “Gốm thô có tỷ lệ hoa văn thấp chỉ khoảng 11%, trong đó gốm mịn có tỷ lệ hoa văn cao hơn nhiều đến 36,7% trong đó hoa văn phổ biến là văn chải đan xéo nhau hoặc chạy dọc thân có hoặc không kết hợp những đường miết láng , ngoài ra còn có văn chải khuôn nhạc, văn khắc vạch kết hợp chấm dải xuất hiện khá ít, hoa văn trang trí chủ yếu là phần thân còn phần miệng ít có trang trí hoa văn”(3). Ngoài các mảnh gốm thu được còn có những bi gốm, chân đế gốm. Bi gốm tìm được có 3 loại : “Loại tròn đều có số lượng 584 viên chiếm 69.43% , loại bị méo có 131 viên chiếm 15,5% , loại bị hư hỏng chiếm 126 viên . Bi gốm được làm chủ yếu bằng chất liệu là đất sét pha nhiều cát . Đồ đá tìm được trong di tích theo thống kê có 349 tiêu bản trong đó có 138 công cụ các loại chiếm 39,5% và 211 mảnh tước , mảnh công cụ hư hỏng ..v..v.. Chiếm 60,5%”(3). Việc phân loại và chỉnh lý chi tiết các hiện vật tìm được cho chúng ta một cái nhìn rõ nét hơn về di tích Gò Quéo

Năm 2007 các cán bộ khảo cổ học lại tiếp tục khai quật di tích Gò Me (Ấp 2, Phường Thống Nhất, Thành Phố Biên Hòa, Tỉnh Đồng Nai) theo giấy phép khai quật số 1717/QD-BVHTT ngày 01 tháng 6 năm 2007 của Bộ VH-TT. Đợt khai quật này nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Tỉnh Đồng Nai, cuộc khai quật là kết quả của sự phối hợp giữa Bảo Tàng Tỉnh Đồng Nai, Sở Khoa Học Công Nghệ, Hội Khoa Học Lịch Sử Tỉnh Đồng Nai và Viện Khoa Học Xã Hội Vùng Nam Bộ (Nay là Viện Phát Triển Bền Vững Vùng Nam Bộ) cùng với trường Đại Học Khoa Học Xã Hội Và Nhân Văn TP.Hồ Chí Minh. Cuộc khai quật do Tiến Sỹ Phạm Quang Sơn làm trưởng đoàn khai quật. Thời gian khai quật từ ngày 1/06/2007 đến ngày 1/07/2007 với diện tích khai quật là 100 mét vuông. Đoàn khai quật gồm có Tiến Sỹ Phạm Quang Sơn, Tiến Sỹ Nguyễn Văn Long, cử nhân Lưu Văn Du, cử nhân Nguyễn Thị Tuyết Trinh, cử nhân Lê Công Tâm, và các sinh viên khoa Lịch Sử của trường Đại Học Khoa Học Xã Hội Và Nhân Văn TP. Hồ Chí Minh. Di tích Gò Me với tọa độ địa lý 10°56’57.4’’ vĩ Bắc , 106°50’03.0’’ kinh Đông, di tích này được phát hiện từ năm 1981 bởi ông Trần Hiếu Thu. Trong khoảng thời gian từ năm 1982 đến năm 1984 phòng Bảo Tồn-Bảo Tàng Tỉnh Đồng Nai, Ban Khảo Cổ Học Viện Khoa Học Xã Hội tại TP.Hồ Chí Minh đã tổ chức 3 đợt điều tra và đào 5 hố thám sát mỗi hố có diện tích 2m². Tầng văn hóa dao động từ 40cm đến 85cm. Các hiện vật thu được trong quá trình điều tra bao gồm 55 tiêu bản bằng đá , có 5 rìu vai, 10 rìu hình thang, 11 mảnh vỡ của công cụ, 2 mảnh vòng tay, 1 mảnh đàn đá . Hiện vật bằng gốm có 1 dọi se sợi, 4 bi gốm và trên 300 mảnh gốm thuộc 3 loại chất liệu màu đen, đỏ và trắng. Theo các nhà nghiên cứu thì niên đại của di tích Gò Me vào khoảng 3000 đến 2500 năm cách ngày nay, với niên đại này có thể so sánh tương đương với di tích Dốc Chùa và Bình Đa ở Bình Dương. Cuối năm 2006 đầu năm 2007 các nhà nghiên cứu lại tiếp tục đào hai hố thám sát với diện tích mỗi hố là 4m2 (Trên phần đất thuộc quyền sở hữu của ông Nguyễn Văn Thành, số nhà 49/4 tổ 5, Phường Thống Nhất) trong hố thám sát thứ 2 đã ghi nhận dấu tích của tầng văn hóa .

Trở lại với kết quả khai quật di tích Gò Me trong trong hai tháng 6 và 7 năm 2007 đoàn khai quật đã thu được một khối lượng hiện vật phong phú, góp phần cho việc nghiên cứu nền văn hóa cổ nơi đây. Trong đợt khai quật di tích Gò Me này chúng ta đã thu được tất cả 354 hiện vật bao gồm các loại như : Bàn mài, đồ trang sức, mảnh vỡ, các loại công cụ bằng đá, các loại mảnh gốm ghè tròn và những viên bi bằng đất nung bên cạnh đó còn có hàng vạn mảnh vỡ của các hiện vật gốm bằng đất nung. Về hiện vật đá trong số 354 hiện vật được tìm thấy có 151 hiện vật bằng đá theo Báo Cáo Khai Quật Di Tích Khảo Cổ Học Gò Me (TP. Biên Hòa, Tỉnh Đồng Nai năm 2007) thì tại hố H1 số hiện vật đá khai quật được bao gồm : “Công cụ rìu bôn (được gọi chung là rìu) và mảnh vỡ : 14 hiện vật bao gốm Rìu Vai : 1 hiện vật, rìu tứ giác 3 hiện (có số 14,15,48) đều có dạng hình thang ngắn bị phong hóa màu trắng đục. Một chiếc số 48 còn nguyên vẹn thân mỏng được mài kỹ , lưỡi vát hai bên gần cân đối. Hai chiếc còn lại khá dày, lưỡi mài vát một bên có lẽ được sử dụng như cuốc nhỏ. Phác vật rìu tứ giác : 1 hiện vật (số 63) , Mảnh lưỡi : 1 hiện vật (số 17), Mảnh chuôi : 5 hiện vật (số 16,37,46,56,61). Mảnh vỡ công cụ không định dạng : 3 hiện vật (số 28,52,64) .Đục : 8 hiện vật(4,6,12,23,26,27,40,51) trong đó có 4 hiện vật (12 , 23, 26 , 40) còn khá nguyên vẹn, có hình thon dài, được chế tác bằng kỹ thuật ghè đẽo. Hai hiện vật số 6 và số 27 bị gãy ngang thân chỉ còn lại phần lưỡi, thân và lưỡi được mài sắc . Hiện vật số 4 bị gãy mất phần lưỡi , thân được mài , mặt cắt hình chữ nhật gần vuông . Hiện vật số 51 là một mảnh vỡ không định dạng. Công cụ mũi nhọn có 2 hiện vật là hai hiện vật nhỏ , một đầu có mũi nhọn , mặt cắt ngang thân hình tam giác . Mảnh khuôn đúc : 6 tiêu bản (số 2,24,25,3839,68) , trong đó hai tiêu bản số 2 và 39 là mảnh vỡ của một hiện vật làm bằng đá cát hạt thô hoặc mịn . Đá mài : 17 hiện vật (10,11,13,19,35,42,43,44,45,57,58,59,60,65,66,67,69) bàn mài chủ yếu là đá cát hạt mịn , có mặt mài lõm hình lòng máng , Chì lưới : 3 hiện vật (53,55,62), mảnh vòng : 1 hiện vật (Số 20) (4) . Tại hố khai quật thứ 2 số hiện vật đá thu được là 100 hiện vật bao gồm : Công cụ rìu, bôn và mảnh vỡ, 53 hiện vật trong đó rìu vai tìm được 1 hiện vật, rìu tứ giác tìm được 20 hiện vật, rìu thân ngắn tìm được là 10 hiện vật, rìu thân dài tìm được 10 hiện vật, rìu tam giác tìm được 1 hiện vật, Mảnh lưỡi công cụ tìm được 8 hiện vật, mảnh thân tìm dược 4 hiện vật, mảnh chuôi 13 hiện vật, mảnh vỡ công cụ không định dạng tìm được 6 hiện vật.

Tại hố khai quật thứ 2 đã tìm được 6 cuốc đá, và 4 chiếc đục. Riêng chày nghiền tìm được 2 hiện vật là một thanh cuội có hình dáng bầu dục thon dài gần như hình trụ. Bàn dập hoa văn tìm được 5 hiện vật. Khuôn đúc tìm được 1 hiện vật tuy nhiên vỡ chỉ còn một góc tư, hình khối hộp dẹp chất liệu đá màu xám xanh phong hóa màu nâu nhạt. Đàn đá tìm được 1 hiện vật có dạng hình thang đầu nhỏ gãy ba rìa được chế tác bằng nhiều vết ghè tạo rìa mỏng, một mặt thân tương đối phẳng mặt kia mài hình mai rùa. Vòng tay đá tìm được 9 hiện vật trong đó có 2 mảnh vỡ không định dạng được. Hiện vật bằng đất nung tìm thấy trong đợt khai quật có số lượng khá lớn: “203 Hiện vật gồm có bi (thường gọi là bi gốm) , dọi se sợi làm bằng đất nung và những mảnh đồ gốm vỡ được ghè tròn”(4) . Trong hố khai quật thứ 1 tìm được 17 hiện vật bao gồm 14 bi gốm, 2 gốm ghè tròn, chân đế hình ống 1 hiện vật. Trong hố khai quật thứ 2 tìm được 186 hiện vật gốm bao gồm 158 bi gốm (bi gốm ở hố khai quật thứ 2 nhỏ hơn so với hố 1). Gốm ghè tròn thu được 5 hiện vật, dọi se sợi thu được 23 hiện vật. Bên cạnh đó, việc khai quật di tích Gò Me đã thu được hàng vạn mảnh gốm. “Trong đợt khai quật di tích Gò Me đã thu được 112.059 mảnh vỡ của các loại đồ đựng bằng gốm tại hố khai quật thứ 2 . Các mảnh gốm đã được chỉnh lý , thống kê và phân loại theo chất liệu , loại hình và hoa văn” (4). Về mặt chất liệu thì gốm ở di tích Gò Me được làm từ nguyên liệu đất sét pha trộn với cát, vỏ nhuyễn thể nghiền nhỏ, bã thực vật cũng được sử dụng với hàm lượng không nhiều. Gốm được nung ở nhiệt độ cao và không ổn định nên có nhiều màu sắc khác nhau, các mảnh gốm với số lượng 91084 mảnh có hoa văn chiếm một tỉ lệ hơn 80 % các mảnh gốm thu được ở Gò Me. Các hoa văn trên gốm ở Gò Me thường được tạo thành bởi các kỹ thuật chải, in thừng, đập khắc vạch và miết bóng. Việc khai quật di tích Gò Me trong hai tháng 6 và 7 năm 2007 đã mang đến những hiểu biết sâu sắc và tổng thể hơn cho các nhà nghiên cứu. Các công cụ, hiện vật tìm thấy ở đây cho thấy chúng thường xuyên được tái chế, làm thanh xuân hóa, những dấu vết lỗ cột cho thấy cư dân nơi đây đã sống trong những ngôi nhà được dựng bằng cây, tre, lá. Các công cụ đá tìm thấy trong các di tích ở đây hoàn toàn mang phong cách của văn hóa Đồng Nai , đồ gốm khai quật ở di tích cho thấy mối liên hệ với những di tích Cái Lăng, Rạch Lá, Bình Đa , Bến Đò …v…v..

Năm 2009, tại tỉnh Bình Phước các nhà nghiên cứu đã tiến hành thám sát quanh khu vực những di tích đã được phát hiện và nghiên cứu trước đó. Tại đây cùng với 18 di tích đất đắp hình tròn đã được khai quật nghiên cứu đến nay(2009) đã phát hiện thêm được 26 di tích tương tự, đây là những khu di tích cư trú cổ có diện tích từ 1,5 ha đến 10 ha có thành đất đắp bao quanh hình tròn có đường kính từ 140m đến 360m cao từ 4m đến 5m, đoàn nghiên cứu đã tiến hành khảo sát 3 trong số những di tích nói trên bao gồm :

v Di Tích Lộc Tấn 2 : là một di tích thuộc ấp K57, Xã Lộc Tấn, Huyện Lộc Ninh di tích được phát hiện vào năm 1999 sau đó đã được đào thám sát 2 hố vào năm 2000. Trong đợt nghiên cứu này, đoàn cong tác đã đào thám sát 1 hố và kiểm chứng lại 2 vách tây bắc và đông nam của hố thám sát 1 vào năm 2000. Hố thám sát 2 (2008) có tọa độ 11°52’30,8’’ vĩ Bắc, 106°38’37,0’’ kinh Đông, có diện tích 2m2 . Địa tầng trong hai hố thám sát có cấu tạo khá giống nhau. Trong hố thám sát 1 ở giữa tầng văn hóa lớp 4 và lớp 5 các nhà nghiên cứu đã phát hiện 2 lớp mỏng nện chặt, nhiều than tro và gốm vụn nằm ngang có chiều dày từ 0,3cm đến 0,7cm

v Di Tích Lộc Điền: là một di tích thuộc dạng thành đất tròn có hai cổng ra vào ở phía Đông và phía Tây, tại đây các nhà nghiên cứu đã thu được khá nhiều hiện vật ngay trên bề mặt di tích gồm 7 mảnh rìu có vai, 2 rìu hình thang, 6 rìu hình tan giác, 6 mảnh vỡ rìu tứ giác, 10 đục và mảnh vỡ, 6 hòn ghè, 57 đá mài, 66 mảnh vỡ công cụ, 14 mảnh đá màu xanh đen, các mảnh gốm cũng có chất liệu tương tự như các mảnh gốm ở di tích Lộc Tấn 2

v Di Tích Lộc Thành 2: là một di tích đã được đào thám sát vào năm 2000 với hai hố thám sát là 2m2 và 4m2, trong đợt khảo sát này các nhà nghiên cứu đã thu được 6 mảnh vỡ công cụ và một số mảnh gốm chủ yếu là gốm nâu ít gốm xương đen

Việc phát hiện, khai quật và nghiên cứu các di tích thuộc văn hóa Đồng Nai trong giai đoạn phân kỳ khảo cổ học thời đại đồ sắt có vai trò quan trọng trong việc hình thành nên nhận thức chung về nền văn hóa này cũng như sự giao lưu với các nền văn hóa khác trong nước cũng như khu vực thông qua các di vật độc đáo. Những phát hiện mới đã cho chúng ta thấy những di vật có hình dáng cấu tạo tương đối khác biệt góp phần làm phong phú hơn hiện vật cho bộ sưu tập di vật của nền văn hóa phía Nam tổ quốc này. Mặt khác, văn hóa Đồng Nai là tiền đề, nền tảng khẳng định tính bản địa của văn hóa Óc Eo, vì lẽ đó, chúng ta cần có nhiều cuộc khai quật hơn nữa, nhiều di vật có tính khoa học hơn nữa để làm rõ tính bản địa trong văn hóa Óc Eo.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1 http://www.baotangbrvt.org.vn/index.php?Module=Content&Action=print&id=77

2 Hà Thị Kim Chi , Trần Thị Tú Uyên , Lê Nguyên Anh (2006) . “Hiện Vật Di Tích Gò Quéo (Gò Cát) Quận 2 TP.Hồ Chí Minh” trong Những Phát Hiện Mới Về Khảo Cổ Học năm 2006 NXB Khoa Học Xã Hội Hà Nội , Trang 237-240

3 Viện Phát Triển Bền Vững Vùng Nam Bộ , Báo Cáo Khai Quật Di Tích Khảo Cổ Học Gò Me (TP.Biên Hòa Tỉnh Đồng Nai Năm 2007) , Thành Phố Hồ Chí Minh 2008

4 Viện Khoa Học Xã Hội Việt Nam , Viện Khảo Cổ Học (2009) . Những Phát Hiện Mới Về Khảo Cổ Học Năm 2009 . NXB Khoa Học Xã Hội Hà Nội

5 http://www.baotangbrvt.org.vn/index.php?Module=Content&Action=view&id=170&Itemid=261

6 http://www2.violet.vn/diepdoan/entry/showprint/entry_id/2594156

7 http://disanviet.vn/viewthread.php?topicId=6667

8 http://namkyluctinh.org/a-vh-vminh/pqminh-vanhoabaria.pdf

9 http://mobi.vietbao.vn/vi/Van-hoa/Co-vat-tu-nhung-dong-song-Nam-

bo/20817954/181/